蓮華草のブログ

ものごとは心にもとづき、心を主とし、心によってつくり出される。(中村元訳『ブッダの真理のことば・感興のことば』岩波文庫)

パーリ語入門 Lesson 4

-a で終わる男性名詞の曲用 奪格

1. -a で終わる男性名詞
dhīvara 漁師 maccha
piṭaka amacca 大臣, 同僚
upāsaka 優婆塞 pāsāda 高楼, 宮殿
dāraka 子供 sāṭaka 衣, 外衣, 布
rajaka 洗濯者, 染工, 漂白者 sappa
pañha 問, 質問 suka / suva 鸚鵡(オウム)
sopāna 階級, 階段, 梯子 sūkara 豚, 猪
varāha 猪, 野猪


動詞

patati 落ちる, 倒れる dhovati 洗う, 浄める
icchati 欲する, 求める ḍasati かむ
pucchati 問う pakkosati 呼ぶ, 召す
khādati 食べる, 堅いものを食べる hanati 殺す, 害す
otarati 下る, 下りる nikkhamati 出る, 出発する
2. -a で終わる男性名詞の曲用

奪格 分離(~から)
abl. = ablative

単数: -ā / -mhā / -smā
複数: -ehi(※具格と同じ)、-ebhi(古い表現)

単数:
1. nara + ā / mhā / smā = narā / naramhā / narasmā(人から)
2. mātula + ā / mhā / smā = mātulā / mātulamhā / mātulasmā(おじから)
3. kassaka + ā / mhā / smā = kassakā / kassakamhā / kassakasmā (農夫から)

複数:
1. nara + ehi = narehi (narebhi)(人びとから)
2. mātula + ehi = mātulehi (mātulebhi)(おじたちから)
3. kassaka + ehi = kassakehi (kassakebhi) (農夫たちから)

3. 文章構成の例

単数:
1. Puriso gāmamhā nikkhamati.
 男が 村から  出発する
2. Putto pabbatamhā sukaṃ āharati.
 息子が 山から 鸚鵡を 連れて来る
3. Kassako rukkhasmā patati.
 農夫が 木から 落ちる

複数:
1. Purisā gāmehi nikkhamanti.
 男達が 家々から 出発する
2. Puttā  pabbatehi suke āharanti.
 息子達が 山々から 鸚鵡達を 連れて来る
3. Kassakā rukkhehi patanti.
 農夫達が 木々から 落ちる

4. 演習1

1. Corā gāmamhā pabbataṃ dhāvanti.
 盗賊達が 村から 山へ 走る

2. Dārako mātulasmā dhāvati.
 子供が おじから 逃げ去る

3. Kumāro sopānamhā patati.
 少年が 梯子から 落ちる

4. Mātulā sāṭake dhovanti.
 おじ達が 衣を 洗う

5. Dhīvarā piṭakehi macche āharanti.
 漁師達が 籠から 魚を 取り出す

6. Upāsakā samaṇehi saddhiṃ vihārasmā nikkhamanti.
 優婆塞達が 僧達と 共に 僧房から 出発する

7. Brāhmaṇo kakacena rukkhaṃ chindati.
 婆羅門が 鋸で  木を  切る

8. Kumārā mittehi saha bhūpālaṃ passanti.
 少年達が 友人達と 共に 王を 見る

9. Vāṇijo assena saddhiṃ pabbatasmā oruhati.
 商人が 馬と 共に 山から  下りる 

10. Bhūpālo pāsādamhā gāme passati.
 王が  高楼から 村々を 見る

11. Sappā pabbatehi gāmaṃ otaranti.
 蛇達が 山々から 村へ 下りる

12. Amaccā sarehi mige vijjhanti.
 大臣達が 矢で 鹿達を 射る

13. Coro gāmamhā sakaṭena sāṭake harati.
 盗賊が 村から 荷車で 衣を 運ぶ

14. Bhūpālo amaccehi saddhiṃ rathena pāsādaṃ āgacchati.
 王が  大臣達と 共に  車で 高楼に 来る

15. Sūkarā pādehi āvāṭe khaṇanti.
 豚達が 足で 穴を 掘る

16. Kumāro sahāyakehi saha sāṭake dhovati.
 少年が 友人達と 共に 衣を 洗う

17. Samaṇā gāmamhā upāsakehi saddhiṃ nikkhamanti.
 僧達が 村から 優婆塞達と 共に 出る

18. Kukkuro piṭakamhā macchaṃ khādati.
 犬が  籠から  魚を  食べる

19. Putto sunakhaṃ pabbataṃ harati.
 息子が 犬を  山へ 連れて行く

20. Buddho sāvake pucchati.
 仏が 弟子達に 問う

21. Amaccā paṇḍite pañhe pucchanti.
 大臣達が 賢者達に 問を 問う

22. Rajako sahāyena saha sāṭakaṃ dhovati.
 洗濯者が 友人達と 共に 衣を 洗う

23. Macchā piṭakamhā patanti.
 魚達が 籠から 落ちる

24. Corā pāsāṇehi varāhe paharanti.
 盗賊達が 石で 豚達を 伐つ

25. Amacco pāsādamhā suvaṃ āharati.
 大臣が 高楼から 鸚鵡を 連れて来る

5. 演習2

1. 馬たちが村から山へ走る
2. 商人たちが優婆塞たちとともに島から僧坊へ来る
3. 盗賊たちが矢(複)で猪達を射る
4. 優婆塞が僧に法を問う
5. 子どもが友人とともに岩から落ちる

1. Assā gāmasmā pabbataṃ dhāvanti.
2. Vāṇijā upāsakehi saha dīpasmā vihāraṃ āgacchati.
3. Corā sarehi sūkare vijjhanti.
4. Upāsako samaṇaṃ dhammaṃ pucchati.
5. Dārako mittena saha pāsāṇasmā patati.


6. 犬が子どもをかむ
7. 大臣達が王とともに宮殿から出発する
8. 男が島から鹿を連れて来る
9. 農夫が木から下りる
10. 犬たちが馬たちと道を通って走る

6. Kukkuro dārakaṃ ḍasati.
7. Amaccā bhūpālena saha pāsādasmā nikkhamanti.
8. Puriso dīpasmā migaṃ āharati.
9. Kassako rukkhasmā oruhati.
10. Kukkurā assehi saha maggena dhāvanti.


11. 少年たちが商人たちからランプ(複)を取り上げる
12. 盗賊が階段から下りる
13. 商人たちが山々からオウム(複)を連れて来る
14. 馬が足で蛇を打つ
15. おじが友人たちとともに山から僧たちを見る

11. kumārā vāṇijehi dīpe haranti.
12. Coro sopānasmā otarati.
13. Vāṇijā pabbatehi suke āharanti.
14. Asso pādena sappaṃ paharati.
15. Mātulo mittehi saha pabbatamhā samaṇe passati.


16. 商人たちが島から高楼へ馬たちを連れて来る
17. 大臣が盗賊に問う
18. 農夫が洗濯者とともにご飯を食べる
19. 子どもが階段から落ちる
20. 漁師がおじと山に登る

16. Vāṇijā dīpasmā pāsādaṃ asse āharanti.
17. Amacco coraṃ pucchati.
18. Kassako rajakena saha odanaṃ bhuñjati.
19. Dārako sopānasmā patati.
20. Dhīvaro mātulena saha pabbataṃ āruhati.


21. 行乞者が犬とともに眠る
22. 王たちが大臣たちとともに島々をまもる
23. 王が高楼から仏に礼拝する
24. 男が剣で蛇を殺す
25. 漁師たちが荷車(複)で村へ魚(複)を持って来る

21. Yācako kukkurena saha sayati.
22. Bhūpālā amaccehi saha dīpe rakkhanti.
23. Bhūpālo pāsādasmā buddhaṃ vandati.
24. Puriso khaggena sappaṃ hanati.
25. Dhīvarā sakaṭehi gāmaṃ macche āharanti.


26. 猪たちが村から山へ走る
27. 優婆塞たちが賢者に問(複)を問う
28. 息子が木からオウムをつれて来る
29. 賢者たちが僧坊へ行く
30. 弟子たちが道を通って村へ行く

26. Sūkarā gāmasmā pabbataṃ dhāvanti.
27. Upāsakā paṇḍitaṃ pañhe pucchanti.
28. Putto rukkhasmā sukaṃ āharati.
29. Paṇḍitā vihāraṃ gacchanti.
30. Sāvakā maggena gāmaṃ gacchanti.