蓮華草のブログ

ものごとは心にもとづき、心を主とし、心によってつくり出される。(中村元訳『ブッダの真理のことば・感興のことば』岩波文庫)

パーリ語入門 Lesson 3

-a で終わる男性名詞の曲用 具格

1. -a で終わる男性名詞
ratha sakaṭa 荷車
hattha pāda
magga pa 灯り, 洲, 島
sāvaka 声聞, 弟子 samaṇa 僧, 沙門
paṇḍita 賢者 sagga 天, 天界
assa miga 鹿
pāsāṇa 岩, 石 kakaca
khagga 剣, 刀 cora 賊, 盗賊
sara
2. -a で終わる男性名詞の曲用

具格 行為の道具や行為者(~で、~によって・による、~と、~を通して・通って)inst. = instrumental

単数 -ena、複数 -ehi、-ebhi(古い表現)

単数:
1. nara + ena = narena
2. mātula + ena = mātulena
3. kassaka + ena = kassakena

複数:
1. nara + ehi = narehi (narebhi)
2. mātula + ehi = mātulehi (mātulebhi)
3. kassaka + ehi = kassakehi (kassakebhi)

「ともに」を意味する saddhiṃ / saha が具格と共に使われますが通常は物を表す名詞には使用されません。

3. 文章構成の例

単数:
1. Samaṇo narena saddhiṃ gāmaṃ gacchati.
 僧が  人と 共に  村へ  行く

2. Putto mātulena saha candaṃ passati
 息子が おじと 共に 月を 見る

3. Kassako kakacena rukkhaṃ chindati.
 農夫が 鋸で   木を  切る

複数:
1. Samaṇā narehi saddhiṃ gāmaṃ gacchanti.
 僧たちが 人々と 共に 村へ 行く

2. Puttā mātulehi saha candaṃ passanti.
 息子達が おじ達と 共に 月を 見る

3. Kassakā kakacehi rukkhe chindanti.
 農夫達が 鋸で 木々を  切る

4. 演習1

1. Buddho sāvakehi saddhiṃ vihāraṃ gacchati.
 仏が 弟子達と 共に 僧房へ 行く

2. Puriso puttena saha dīpaṃ dhāvati.
 男が 息子と 共に 島へ 走る

3. Kassako sarena sigālaṃ vijjhati.
 農夫が 矢で  ジャッカルを 射る

4. Brāhmaṇā mātulena saha pabbataṃ āruhanti.
 婆羅門達が おじと 共に 山に 登る

5. Puttā pādehi kukkure paharanti.
 息子達が 足で 犬達を 蹴る(打つ)

6. Mātulo puttehi saddhiṃ rathena gāmaṃ āgacchati.
 おじが 息子達と 共に 車で 村に 来る

7. Kumārā hatthehi patte āharanti.
 少年達が 手で 鉢を 持って来る

8. Coro maggena assaṃ harati.
 盗賊が 道を通って 馬を 奪う

9. Kassako āvāṭaṃ oruhati.
 農夫が 坑を 下りる

10. Bhūpālā paṇḍitehi saha samaṇe passanti.
 王達が 賢者達と 共に 僧達を 見る

11. Paṇḍito bhūpālena saha Tathāgataṃ vandati.
 賢者が 王達と  共に 如来に 礼拝する

12. Puttā sahāyena saddhiṃ odanaṃ bhuñjanti.
 息子達が 友人達と 共に ご飯を 食べる

13. Vāṇijo pāsāṇena migaṃ paharati.
 商人が 石で  鹿を 打つ

14. Sunakhā pādehi āvāṭe khaṇanti.
 犬達が 足で 穴を 掘る

15. Brāhmaṇo puttena saha suriyaṃ vandati.
 婆羅門が 息子達と 共に 太陽に 礼拝する

16. Kassako soṇehi saddhiṃ rukkhe rakkhati.
 農夫が 犬達と 共に 木々を 守る

17. Sugato sāvakehi saha vihāraṃ āgacchati.
 仏が 弟子達と 共に 僧房に 来る

18. Yācako pattena bhattaṃ āharati.
 行乞者が 鉢で 米を 持って来る

19. Paṇḍitā saggaṃ gacchanti.
 賢者達が 天界へ 行く

20. Kumārā assehi saddhiṃ gāmaṃ dhāvanti.
 少年達が 馬と 共に 村へ 走る

21. Coro khaggena naraṃ paharati.
 盗賊が 剣で 人を 伐つ

22. Vāṇijo sakaṭena dīpe āharati.
 商人が 荷車で 灯りを 持って来る 

23. Assā maggena dhāvanti.
 馬達が 道を(通って) 走る

24. Sigālā migehi saddhiṃ pabbataṃ dhāvanti.
 ジャッカル達が 鹿達と 共に 山へ  走る

25. Bhūpālo paṇḍitehi saha manusse rakkhati.
 王が 賢者達と 共に 人々を 守る

5. 演習2

1. 僧が友人とともにブッダを見る
2. 弟子たちがブッダとともに僧坊へ行く
3. 馬が犬たちとともに山へ走る
4. 少年が石で灯りを打つ
5. 商人たちが矢(複)で鹿を射る

1. Samaṇo sahāyena saha buddhaṃ passati.
2. Sāvakā buddhena saha vihāraṃ gacchanti.
3. Asso kukkurehi saha pabbataṃ dhāvati.
4. Kumāro pāsāṇena dīpaṃ paharati.
5. Vāṇijā sarehi migaṃ vijjhanti.


6. 農夫たちが手(複)で穴(複)を掘る
7. 少年たちがおじたちとともに車で僧坊へ行く
8. バラモンが友人とともにご飯を炊く(料理する)
9. 王が賢者たちとともに島をまもる
10. 王たちが息子たちとともに僧たちに礼拝する

6. Kasskā hatthehi āvāṭe khaṇanti.
7. Kumārā mātulena saha rathena vihāraṃ gaccahnti.
8. Brāhmaṇo mittena saha bhattaṃ pacati.
9. Bhūpālo paṇḍitehi saha dīpaṃ rakkhati.
10. Bhūpālā puttehi saha samaṇe vandanti.


11. 盗賊たちが馬たちを島へつれて来る
12. 弟子たちが男たちとともに山に上る
13. 商人たちが農夫たちとともに木々を切る
14. 乞食者が友人とともに坑を掘る
15. バラモンがおじたちとともに月を見る

11. Corā assepaṃ āharanti.
12. Sāvakā purisehi saha pabbataṃ āruhanti.
13. Vāṇijā kassakehi saha rukkhe chindanti.
14. Yācako sahāyena saha āvāṭaṃ khaṇati.
15. Brāhmaṇo mātulehi saha candaṃ passati.


16. 盗賊が剣で馬を伐つ
17. 息子が鉢で米を持って来る
18. 少年たちが犬たちとともに山へ走る
19. 商人たちが農夫たちとともに車(複数)で村に来る
20. おじたちが息子たちとともに車で僧坊に来る

16. Coro khaggena assaṃ paharati.
17. Putto pattena bhattaṃ āharati.
18. Kumārā kukkurehi saha pabbataṃ dhāvanti.
19. Vāṇijā kassakehi saha rathehi gāmaṃ āgacchanti.
20. Mātulā puttehi saha rathehi vihāraṃ āgacchanti.


21. ジャッカル達が道を通って山へ走る
22. 犬たちが足で穴(複数)を掘る
23. 男が手でのこぎりを運ぶ
24. 僧たちが天国に行く
25. ブッダが弟子たちとともに村に来る

21. Sigālā maggena pabbataṃ dhāvanti.
22. Kukkurā pādehi āvāṭe khaṇanti.
23. Puriso hatthena kakacaṃ harati.
24. Samaṇā saggaṃ gacchanti.
25. Buddho sāvakehi saha gāmaṃ āgacchati.