蓮華草のブログ

ものごとは心にもとづき、心を主とし、心によってつくり出される。(中村元訳『ブッダの真理のことば・感興のことば』岩波文庫)

パーリ語入門 Lesson 12

動詞の活用 現在形能動態、代名詞

1. 動詞の活用

現在形能動態

単数:
三人称: So pacati = 彼が料理する
二人称: Tvaṃ pacasi = 君が料理する
一人称: Ahaṃ pacami = 私が料理する

複数:
三人称: Te pacanti = 彼らが料理する
二人称: Tumhe pacatha = 君たちが料理する
一人称: Mayaṃ pacāma = 私たちが料理する

2. 文章構成の例

単数:
1. So bhattaṃ pacati = 彼がご飯を炊く
2. Tvaṃ bhattaṃ pacasi = 君がご飯を炊く
3. Ahaṃ bhattaṃ pacāmi = 私がご飯を炊く

複数:
1. Te bhattaṃ pacanti = 彼らがご飯を炊く
2. Tumhe bhattaṃ pacatha = 君たちがご飯を炊く
3. Mayaṃ bhattaṃ pacāma = 私たちがご飯を炊く


代名詞 pron. = pronoun

単数 複数
一人称 ahaṃ mayaṃ
二人称 tvaṃ tumhe
三人称 so te

動詞の活用

一人称 -mi -āma
二人称 -si -tha
三人称 -ti -nti
3. 演習1

1. Tvaṃ mittehi saddhiṃ rathena āpaṇamhā bhaṇḍāni āharasi.
 君が 友人達と 共に 車で 市場から 品々を 持って来る

2. Ahaṃ udakamhā padumāni āharitvā vāṇijassa dadāmi.
 私が 水から  蓮華を 持って来て 商人に 与える

3. Tumhe samaṇānaṃ dātuṃ cīvarāni pariyesatha.
 君達が 僧達に 施す為に 法衣を 探す

4. Mayaṃ Sagge uppajjituṃ ākaṅkhamānā sīlāni rakkhāma.
 私達が 天界に 生まれる事を 願いながら 戒を まもる

5. Te dhammaṃ adhigantuṃ ussahantānaṃ samaṇānaṃ dānaṃ dadanti.
 彼等が 真理に 達する事を 試みている 僧達に 布施を 施す

6. So araññamhi uppatante sakuṇe passituṃ pabbataṃ āruhati.
 彼が 林を 飛んでいる 鳥達を 見る為に 山に 登る

7. Mayaṃ sugatassa sāvake vandituṃ vihārasmiṃ sannipatāma.
 私達が 仏の 弟子達に 礼拝する為に 僧房に 集まる

8. Āgacchantaṃ tāpasaṃ disvā so bhattaṃ āharituṃ gehaṃ pavisati.
 やって来る 苦行者を 見て 彼が ご飯を 持って来る為に 家に 入る

9. Ahaṃ udakaṃ oruyha brāhmaṇassa dussāni dhovāmi.
 私が 水に 下りて 婆羅門の  衣服を 洗う

10. Tvaṃ gehassa dvāraṃ vivaritvā pānīyaṃ pattamhā ādāya pivasi.
 君が 家の  戸を 開けて 飲水を 器から 受け取って 飲む

11. Ahaṃ hiraññaṃ pariyesanto dīpamhi āvāṭe khaṇāmi.
 私が 金を   探しながら 島で 坑を 掘る

12. Phalāni khādantā tumhe rukkhehi oruhatha.
 果実を 食べている 君達が 木々から 下りる

13. Pāsāṇasmiṃ ṭhatvā tvaṃ candaṃ passituṃ ussahasi.
 岩に    立って 君が 月を 見る事を 試みる

14. Mayaṃ manussalokamhā cavitvā sagge uppajjituṃ ākaṅkhāma.
 私達が 人界から   没して 天界で 生まれる事を 願う

15. Tumhe araññe vasante mige sarehi vijjhituṃ icchatha.
 君達が 林に 住んでいる 鹿達を 矢で 射る事を 欲する

16. Mayaṃ uyyāne carantā sunakhehi saddhiṃ kīḷante dārake passāma.
 私達が 庭園を 歩いている 犬達と 共に 遊んでいる 子供達を 見る

17. Tvaṃ rukkhamūle nisīditvā ācariyassa dātuṃ vatthaṃ sibbasi.
 君が 木の根元に 座って 師に 与える為に 衣服を 縫う

18. Mayaṃ puññaṃ icchantā samaṇānaṃ dānaṃ dadāma.
 私達が 善を 求めている 僧達に 布施を 施す

19. Tumhe saccaṃ adhigantuṃ ārabhatha.
 君達が 真理に 達っしようと 励む

20. Tvaṃ gītaṃ gāyanto rodantaṃ dārakaṃ rakkhasi.
 君が 歌を 歌いながら 泣いている 子供を まもる

21. Mayaṃ hasantehi kumārehi saha uyyāne naccāma.
 私達が 笑っている 少年達と 共に 庭園で 踊る

22. So pānīyaṃ pivitvā pattaṃ bhinditvā mātulaṃ bhāyati.
 彼が 飲水を 飲んで 器を 壊して おじを 恐がる

23. Pāsādaṃ upasaṅkamantaṃ samaṇaṃ disvā bhūpālassa cittaṃ pasīdati.
 高楼へ 近づいている   僧を  見て 王の為に 心を 浄める

24. Mayaṃ araññaṃ pavisitvā ajānaṃ paṇṇāni saṃharāma.
 私達が 林に  入って 山羊達の為に 葉を 集める

25. Khettaṃ rakkhanto so āvāṭe khaṇante varāhe disvā pāsāṇehi paharati.
 土地を 守っている 彼が 穴を 掘っている 猪達を 見て 石で 伐つ

4. 演習2

1. 私が犬の体をなでている子どもを呼ぶ
2. 僧房に集まっている僧たちとともに話している私たちが真実に達しようと
 試みる
3. 庭園に座っている君たちが友人たちとともに果実(複)を食べる
4. 椅子に座って君が牛乳を飲む
5. 私たちが家から出て林で歩き回っている鹿たちを見る

1. Ahaṃ soṇassa kāyaṃ āmasantaṃ dārakaṃ pakkosāmi.
2. Vihare sannipatamānehi samaṇehi saha bhāsantā mayaṃ saccaṃ
 adhigantuṃ ussahāma.
3. Uyyānasmiṃ nisīdantā tumhe mittehi saha phalāni bhuñjatha.
4. Āsanasmiṃ nisīditvā tvaṃ khīraṃ pivasi.
5. Mayaṃ gehasmā nikkhamma araññamhi āhiṇḍamāne mige
 passāma.


6. 私が法を理解することを求める
7. 山に立つ私たちが海にそそぐ月の光を見る
8. 私が道から農夫の荷車を引いて出る
9. あなたたちが椅子(複)に座り、私が家から飲み水を持って来る
10. 種(複)を食べている鳥たちを見ている私たちが土地(複)を歩き回る

6. Ahaṃ dhammaṃ adhigantuṃ icchāmi.
7. Pabbate tiṭṭhantā mayaṃ samuddamhi patamānaṃ candassa ālokaṃ
 passāma.
8. Ahaṃ maggamhā kassakassa sakaṭaṃ ākaḍḍhāmi.
9. Tumhe āsanesu nisīdatha, ahaṃ gehamhā pānīyaṃ āharāmi.
10. Bījāni khādamāne sakuṇe passantā mayaṃ khettesu āhiṇḍāma.


11. 私が猪たちを殺している不善士に教訓する
12. 君が家に近づいている蛇を見て恐れる
13. 私が人のいない林から出ている男たちに問(複)を問う
14. 泣いている子どもを見ている私たちが道を行く医者を呼ぶ
15. 戒(複)を守る私が僧たちに布施を施して子どもたちとともに家に住む

11. Ahaṃ varāhe hanantaṃ asappurisaṃ ovadāmi.
12. Tvaṃ gehaṃ upasaṅkamantaṃ sappaṃ disvā bhāyasi.
13. Ahaṃ araññasmā nikkhamante purise pañhe pucchāmi.
14. Rodantaṃ dārakaṃ passamānā mayaṃ maggasmiṃ gacchantaṃ vejjaṃ
 pakkosāma.
15. Sīlāni rakkhamāno ahaṃ samaṇānaṃ dānaṃ dadanto dārakehi saha gehe
 vasāmi.


16. 悪行(複)を恐れる善士たちが天界に生まれる
17. 利を得ることを望む私たちが町から品々を持って来る
18. 私たちが木の根元に立って花々に水をまく
19. 私が水で器(複)を洗って医者に与える
20. 真実を探す私が家を手離して僧坊に入る

16. Pāpakammāni bhāyamantā sappurisā saggamhi uppajjanti.
17. Lābhaṃ labhituṃ ākaṅkhamānā mayaṃ nagaramhā bhaṇḍāni āharāma.
18. Mayaṃ rukkhamūle ṭhatvā pupphāni udakaṃ āsiñcāma.
19. Ahaṃ udakena patte dhovitvā vejjāya dadāmi.
20. Saccaṃ pariyesanto ahaṃ gehaṃ pahāya vihāraṃ pavisāmi.


21. 僧たちを見たいと思う君たちが庭園に集まる
22. 私がカラスのくちばしから落ちる果実を見る
23. 君が海を渡って島から馬を連れて来る
24. 私が市場から灯りを持って来るために家を出る
25. 籠を取って私が穀物を集めるために畑に行く

21. Samaṇe passituṃ icchamānā tumhe uyyāne sannipatatha.
22. Ahaṃ kākassa tuṇḍasmā patantaṃ phalaṃ passāmi.
23. Tvaṃ samuddaṃ taritvā dīpamhā assaṃ āharasi.
24. Ahaṃ āpaṇasmā dīpaṃ āharituṃ gharasmā nikkhamāmi.
25. Piṭakaṃ ādāya ahaṃ dhaññaṃ saṃharituṃ khettaṃ gacchāmi.